تحقیق اپيدميولوژي باليني بيوتروريسم 28 ص
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 30 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
اپيدميولوژي باليني بيوتروريسم
خلاصه:
بيوتروريسم، عبارتست از سوء استفاده از عوامل ميكربي يا فراوردههاي آنها يا به عبارت جامع تر، استفاده از عوامل بيولوژيك، به منظور ارعاب يا هلاكت انسانها و نابودي دامها يا گياهان و هرچند افكار و بعضا اعمال بيوتروريستي، درسطح محدودي از ديرباز سابقه داشته است ولي اخيرا در سطح وسيعي در محافل پزشكي و بهداشت، مطرح گرديده، بيش از بيست جنگ افزار بيولوژيك را شناسائي و براساس ميزان كارائي آنها، طبقه بندي نموده اند و جديت موضوع در حديست كه برخي از كشورها به توليد اين سلاح ها پرداخته و بعضي ديگر، پرسنل ارتش خود را عليه برخي از عوامل ميكربي بيوتروريسم، واكسينه كرده جهت ارتقاء آگاهيهاي عمومي و مخصوصا افراد در معرض خطر، قدمهاي موثري برداشته اند و علاوه بر اينها در نيمه دوم سال 2001 ميلادي در ايالات متحده آمريكا از جنگ افزار آنتراكس، استفاده شده است0 ضمنا هرچند منحني همه گيري ناشي از بيوتروريسم، ممكن است كاملا شبيه منحني همه گيريهاي طبيعي باشد ولي از آنجا كه ممكن است گاهي تفاوتهائي با يكديگر داشته باشند لذا توصيه شده است جهت تشخيص زودرس حملات بيوتروريستي، به وضعيت طبيعي، روند هميشگي و ساير كليدهاي همه گيري شناختي بيماريها و بويژه بيماريهاي بومي هر منطقه توجه و نظارت كامل داشته باشيم و آموزش جنبههاي پزشكي و بهداشتي دفاع بيولوژيك، تهيه واكسن و ساير فراوردههاي پيشگيرنده و درماني كه يك وظيفه پزشكي و بهداشتي و نه يك اقدام نظامي است را نيز مدّ نظر قرار دهيم و در عين حال با منع توليد و استفاده از جنگ افزارهاي بيولوژيك، محورهاي صلح آميز بين كشورها را تقويت و از طرح مسائل تنش زا و جنگ افروز، كه نهايتا ممكن است به جنگ بيولوژيك، بيانجامد اكيدا خودداري كنيم.
تاريخچه و مباني
"بيوتروريسم" عبارتست از ايجاد ترس و وحشت، با بهره گيري از عوامل زيست شناختي مختلف، جنگ افزار بيولوژيك (Biological weapon)عبارتست از وسيله اي كه به منظور انتشار عمدي ارگانيسمهاي مولد بيماري يا فراوردههاي آنها توسط غذا، آب، حشرات ناقل يا به صورت افشانه (آئروسل)، به كار برده ميشود (1) و جنگ بيولوژيك Biological warfare)) عبارتست از استفاده از عوامل بيولوژيك، اعم از باكتريها، ويروسها، گياهان، حيوانات000 و فراوردههاي آنها به منظور اهداف خصمانه (2) ولي در عمل، واژه " بيوتروريسم" را هم به معني ارعاب و هم به مفهوم جنگ بيولوژيك، مورد استفاده قرار ميدهيم.
هرچند بيوتروريسم، يكي از معضلات نوپديد بهداشت عمومي و عامل تهديد كننده كنترل عفونت، به حساب مي آيد (3) و طي دهه آخر قرن بيستم، واژههاي مرتبط با آن نظير حمله بيولوژيك (B. attack)، جنگ افزار بيولوژيك، دفاع بيولوژيك B. defense) ) و آموزش دفاع بيولوژيك (education Biodefense) براي اولين بار به فرهنگ واژههاي پزشكي و بهداشت، افزوده شد ولي واقعيت اينست كه افكار و اعمال بيوتروريستي همواره در اقوام مهاجم، افراد افزون طلب و رقباي سياسي ـ اقتصادي از يكطرف و افكار مدافعه گرانه يا تلافي جويانه در افراد، ارتش ها و دولت ها و شخصيتهاي مورد تهديد، از طرف ديگر، از هزاران سال قبل وجود داشته و گاهي ظاهر افسانه گونه و باورناكردني به خود گرفته است. مثلا در كتاب ذخيره خوارزمشاهي كه اولين دائره المعارف پزشكي به زبان فارسي محسوب ميشود و توسط دانشمند ايراني، سيداسماعيل جرجاني در قرن ششم هجري شمسي، تاليف گرديده است آمده است كه: "
بعضي از ملوك، كنيزكان را به زهر، بپرورند چنانكه خوردن آن ايشان را عادت شود و زيان ندارد. اين از بهر آن كنند تا آن كنيزك را به تحفه (هديه) يا به حيله ديگر به خصمي كه ايشان را بًوَد برسانند تا به مباشرت آن كنيزك، هلاك شوند 000 (4) و ابن سينا نيز در اوائل هزاره دوم ميلادي در دائره المعارف " قانون در طب" همين مطلب را بيان نموده (5)، دكتر الگود در كتاب تاريخ پزشكي ايران و سرزمينهاي خلافت شرقي، سم مزبور را " هند گياه البيش" ناميده كه نوعي سم بيولوژيك به حساب مي آيد (6). جرجاني در كتاب ذخيره خوارزمشاهي و خُفِ عَلائي رهنمودهاي جالب توجهي را در رابطه با پيشگيري از بيوتروريسم گوارشي كه در آن زمان رايجترين راه ارعاب و هلاكت مخفيانه شخصيت ها و رقبا بوده است ارائه داده، متذكر ميشود " كساني را كه از اين كار، انديشه باشد احتياط آنست كه طعامي كه طعم آن قوي باشد نخورند مثلا طعامي كه سخت ترش يا سخت شيرين يا سخت شور يا سخت تيز (تند) باشد نخورند، از بهر آنكه كسانيكه خواهند كسي را چيزهاي زيانكار دهند، به چنين طعام هائي مزه آن بپوشند و لذا آنجا كه تهمت اينكار باشد هيچ نبايد خورد و اگر ضرورت افتاد چنان جاي گرسنه و تشنه حاضر نبايد شد 000 (7). علاوه بر اينها به گواهي تاريخ، بسياري از رهبران و شخصيتهاي مذهبي را با مواد بيولوژيك به شهادت رسانده اند و حتي در قرن چهاردهم ميلادي نيروهاي مهاجم تاتار، با پرتاب اجساد قربانيان طاعون به داخل شهر Kaffa باعث ابتلاء تعداد زيادي از آنها و قتل عده كثيري از آنان گرديده (8)، ژاپن در جنگ جهاني دوم و شوروي سابق به هنگام محاصره شهر استالينگراد بوسيله آلمان ها در سطح وسيعي از سلاحهاي بيولوژيك، استفاده كرده اند (9). به طوري كه طي سالهاي 1767-1754 در حمله فرانسوي ها به سرخپوستان بومي آمريكا نيروهاي انگلستان با چهره اي ظاهرا بشردوستانه به كمك سرخپوستان بومي برخاسته، با اهداي ملحفه، دستمال و پارچههاي آغشته به ويروس آبله به آنان عده كثيري را به كام بيماري و مرگ مي كشاند، طي جنگ جهاني اول، ارتش آلمان به آلوده كردن علوفه حيوانات و احشامي كه براي متفقين ارسال مي شده است پرداخته، گوسفنداني كه از روماني به روسيه ارسال مي شده اند را با باسيل آنتراكس و بورخولدريا مالئي، آلوده مي كند و دست به آلوده كردن 4500 راس قاطر متعلق به سواره نظام فرانسه با بورخولدريا مالئي مي زند، ژاپن در سالهاي 1945-1932 در شهر مَنچوري چين، اهداف مرتبط با جنگهاي بيولوژيك خود را در زندانيان اين شهر به آزمون مي گذارد و زندانيان را پس از آلوده كردن به باسيل آنتراكس، مننگوكوك، شيگلا، بورخولدريا مالئي، سالمونلا، ويبريوكلرا، يرسينيا پستيس، ويروس آبله و ساير عوامل عفونتزا مورد مطالعه قرار داده تعدادي از شهرهاي كشور چين را مورد حملات بيولوژيك، قرار ميدهد و منابع آب و غذاي آنان را با عامل سياه زخم، شيگلا، سالمونلا، ويبريو كلرا و يرسينيا پستيس، مي آلايد و محيطهاي كشت عوامل ميكربي را به سوي خانههاي مسكوني، پرتاب نموده و يا بوسيله هواپيماهاي نظامي و به صورت افشانه به سوي آنها شليك مي نمايد و حتي در حملات هوائي خود هربا ر حدود پانزده ميليون كك آلوده به باسيل طاعون را به سوي مردم آن كشور، رها مي نمايد و گاهي شرارههاي اين آتش افروزي، دامنگير خود او نيز مي شود به طوري كه در سال 1942 در اردوگاه چكيانگ، حدود ده هزار نفر از افراد ارتش ژاپن دچار وبا، اسهال خوني و طاعون شده حدود 1700 نفر آنان قرباني اين بيماري ها گرديده و بعدا مشخص مي شود كه منبع اين همه گيري ها را جنگ افزارهاي بيولوژيكي تشكيل مي دهد كه به منظور اهداف بيوتروريستي به وسيله خود ژاپني ها تهيه شده بوده است و بار ديگر ارتش آلمان در سال 1945 در شمال غربي Bohemia منابع عظيم آب آشاميدني مردم را آلوده به فاضلاب مي نمايد و نيروهاي انگليس و آمريكا نيز بارها به توليد و مصرف اين سلاح ها پرداخته با بهره گيري از تكنولوژي جديد به مدرنيزه كردن اين سلاح ها پرداخته اند (30) و در مجموع، اغلب كشورهاي صنعتي جهان و در راس آنها روسيه، آمريكا، انگلستان، فرانسه، ژاپن و كانادا انواع سلاح
هاي بيولوژيك را توليد و بعضا مورد استفاده نيز قرار داده اند به طوري كه از باسيل آنتراكس، هر شش كشور، از كوكوباسيل بروسلا كشورهاي روسيه، آمريكا، فرانسه و كانادا، از كلاميديا پسيتاسي، روسيه از مايكوباكتريوم توبركولوزيس، فرانسه، آلمان، ژاپن، انگلستان و آمريكا از بورخولدريا مالئي، فرانسه، ژاپن، انگلستان و روسيه از توكسين تتانوس، آلمان، ژاپن، انگلستان و روسيه از ويبريو كلرا، آلمان، ژاپن، انگلستان و روسيه از يرسينيا پستيس، فرانسه، انگلستان، آمريكا و روسيه از ويروس ابولا، ژاپن از ويروس عامل تب خونريزي دهنده كره اي، تمامي اين كشورها به جز آلمان از توكسين بوتولينوم، فرانسه، ژاپن، انگلستان، آمريكا و روسيه از توكسين Ricin (سم كرچك)، انگلستان ار آنتروتوكسين B استافيلوكوك، ژاپن، از سم مار و توكسن ماهي (Tetrodotoxin)، آمريكا از قارچ كوكسيديوايدس ايميتيس، ژاپن از عامل مالاريا، آلمان از علــــف هرزه و آمريكا و روسيه، از پاتوژنهاي گياهان (Phytopathogens) آمريكا و روسيه، استفاده نموده يا به توليد آن اقدام كرده اند (31) و همه اين وقايع، حاكي از قدمت افكار و ندرتا اعمال بيوتروريستي است ولي از آنجا كه طي چند سال اخير در نوشتههاي پزشكي و ايستگاههاي مختلف Internet مقالات بي شماري در زمينه بيوتروريسم نگاشته شده است و اخبار و اطلاعاتي مبني بر توليد جنگ افزارهاي بيولوژيك و حتي استفاده از آنها بوسيله برخي از كشور ها در دست ميباشد و بدينوسيله بهداشت عمومي، تهديد شده است شكي باقي نمي ماند كه لازم است درس " جنبههاي پزشكي و بهداستي دفاع بيولوژيك" در برنامه آموزشي دانشگاههاي علوم پزشكي و بويژه رشته فوق تخصصي بيماريهاي عفوني و گرمسيري، گنجانده شود.
بيان مسئله :
هرچند صحت و سقم احتمال جنگ بيولوژيك، مورد توافق تمامي كارشناسان مربوطه نمي باشد ولي به هيچ وجه اين احتمال را بطور كامل نميتوان ناديده گرفت، زيرا در صورتي كه صحت داشته باشد و در اثر سهل انگاري، به فراموشي سپرده شود چه بسا زيان ها و خسارات جبران ناپذيري به بار آورد (10). با اينحال عده كثيري از مردم، ممكن است هنوز بر اين باور باشند كه جنگ بيولوژيك، زائيده تخيلات نظامي است و حال آنكه امروزه جريانات سياسي و پيشرفتهاي بيوتكنولوژي، اين باور را تغيير داده است و در سالهاي آغازين هزاره سوم ميلادي، لازم است خود را براي دفاع بيولوژيك، آماده كنيم، و ديگر وقت آن رسيده است كه طغيان ناشي از يك بيماري منتقله از طريق مواد غذائي، يك افشانه ابري شكل كشنده اي كه شبانه بر فراز شهري به حركت در مي آيد و يا القاء يك بيماري مسري، به طرق مختلف، ظن احتمال وقوع بيوتروريسم را در پرسنل پزشكي و بهداشت، برانگيزد و به اقدامات پيشگيرنده، درماني و اطلاع رساني به موقع توسط آنان و كنترل سريع فاجعه، بپردازيم (11). بديهي است كه نيروهاي نظامي، تنها جمعيت در معرض خطر براي حملات بيولوژيك نيستند بلكه تمامي اقشار، به منظور دفاع در مقابل اثرات ناتوان كننده بالقوه يك حمله، نيازمند كسب آگاهي نسبت به اصول اساسي همه گيري شناسي عوامل مورد استفاده در جنگ بيولوژيك، ميباشند (12) و علاوه بر اين بمب گذاري در بعضي از ساختمانهاي غيرنظامي، حاكي از اين واقعيت است كه هيچكس از خطر تروريسم، در امان نيست و اين در حاليست كه اين روز ها صحبت از جنگ بيولوژيك و استفاده از عوامل عفوني به عنوان جنگ افزار بيولوژيك، ميباشد كه به مراتب، وحشتناكتر، كشنده تر و رنج آورتر از سلاح هائيست كه تا بحال، مورد استفاده قرار مي گرفته است و هرچند مداخله در جنگ ها هرگز جزو وظايف حرفههاي پزشكي نبوده است (13) و به قول ابن سينا " هدف طب، حفظ تندرستي مردم به هنگام سلامت و اعاده آن در زمان بيماري است" (5) ولي استفاده از عوامل عفونتزا و اضافه شدن اين سلاح ها به مهمات جنگي تروريست ها چنين ايجاب ميكند كه حرفه
هاي پزشكي و بهداشت نيز وارد معركه شوند، چراكه دست اندركاران بهداشت و درمان، ميتوانند با تشخيص و گزارش اينگونه موارد، ازشدت آسيبهاي وارده بكاهند و از آنجاكه مسئوليت و تعهد جديدي براي آنان، بوجود آمده است، لازم است در جريان اينگونه خطرات، قرار گيرند و از آگاهيهاي لازم، برخوردار شوند (13). همچنين لازم است دست اندركاران دامپزشكي و كشاورزي كشور نيز توجه داشته باشند كه ممكن است بيوتروريست ها از عوامل بيماريزاي گياهي و حيواني هم استفاده نموده كشاورزي و دامپروري يك كشور را به نابودي بكشانند و زيانهاي اقتصادي جبران ناپذيري را تحميل كنند و لذا متخصصين مربوطه بايستي در مورد اين وقايع اطلاعات لازم را كسب نمايند تا بتوانند موارد ناشي از جنگ بيولوژيك را از آفتهاي طبيعي گياهان و بيماريهاي طبيعي حيوانات، باز شناسند و به موقع بتوانند از بروز طغيان ها جلوگيري نمايند(14) و بنابراين بيوتروريسم، حتي اگر يك كابوس شبانه هم باشد بايد كاملا جدي تلقي شود و آمادگيهاي همه جانبه اي براي روياروئي آگاهانه با آن وجود داشته باشد (15).
عوامل سببي بيو تروريسم:
اين عوامل را به طرق مختلفي طبقه بندي نموده اند كه ذيلا به برخي از آنها اشاره ميگردد:
1 ـ براساس پاتوژنهاي تكثيريابنده، توكسين ها يا تعديل كنندههاي بيولوژيك (Biomodulator)
2 ـ براساس هدف مورد نظرشان كه ضد انساني، ضد حيواني و يا ضد گياهي باشد.
3 ـ براساس دارا بودن يا فقدان قدرت انتقال ثانويه (16). در طبقه بندي جدول 1 ـ به عوامل بيولوژيك با قدرت تكثير يابنده و قابليت انتقال و انتشار و بيماريزائي مختلف، پرداخته شده است
جدول 1 ـ عوامل سببى بيوتروريسم
ويژگيهاى گروه " الف" :
* به آساني منتشر ميشوند و يا از فردي به فرد ديگر، انتقال مي يابند.
* موارد مرگ زيادي به بار مي آورند و اثرات مهمي بر بهداشت عمومي، اعمال مي نمايند.
* باعث ايجاد وحشت عمومي و از هم پاشيدگي جامعه، ميگردند.
* جهت جبران لطمات بهداشتي ناشي از آنها و سازماندهي مجدد، نياز به عمليات ويژه اي ميباشد.
عوامل بيماريزاى گروه " الف" :