اقتصاد سیاسی و فضای شهری 25 ص

دسته بندي : انسانی » اقتصاد
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..DOC) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 26 صفحه

 قسمتی از متن word (..DOC) : 
 

‏اقتصاد سیاسی و فضای شهری
‏
‏ ‏اقتصاد سیاسی و فضای ‏شهری
‏چكیده
:‏شهر همچون یك ‏موجود زنده دائما در حال تغییر و تحول است ، این تغیر و تحول به مرور زمان شكل ‏شهرها را به سوی هدفهای خاصی سوق می دهند؛ شهرها‏ ‏ امروزه بیش از هر زمان دیگری ‏تاثیرپذیر از شرایط سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی سیستمهای حاكم بر خود هستند ‏كه نه تنها در كالبد و فیزیك ، بلكه از هر لحاظ نشان دهنده تسلط داشتن ایـده ها و ‏تفكرات حاكمان و گردانندگان خود هستند .فضای شهری را در واقع می تـوان یك تولید ‏اجتماعی ـ اقتـصادی دانست كه بازتـابی از عمـلكردهای سیـاسی و اقتصادی است . شهرها ‏و فضای حاكم بر آنها بیش از هر چیز پرورش یافته اقتصاد سیاسی زمان و مكان خویش ‏هستند ، شهرهایی كه تحت تاثیر تفكرات سرمایه داری تولد می یابند و شروع به رشد می ‏كنند بسیار متفاوت از شهرها ی نظام سوسیالیستی هستند و دو فضای جغرافیایی ، دو ‏دنیای متفاوت را برای ساكنان خود ایجاد می كنند و همچنین شهرهایی متفاوت ازلحاظ ‏نحوه شكل گیری ، كاربری ارضی ، مكان گزینی فعالیتها و...‏ ‏ نسبت به شهرهای كشورهای ‏درحال توسعه نمود پیدا می كنند .به طور مثال اگر فضای شهری را ، در هنگام شكل گیری ‏، همچون یك كاغذ سفید در نظر بگیریم ، اقصاد سیاسی ، ایدئولوژی ، فرهنگ ، بینش ‏و...‏ ‏ همچون طراحان این كاغذ هستند كه به انواع گوناگون می توانند بر روی آن نقش ‏آفرینی كنند. بنابراین پرداختن به این موضوع‏ ‏ و تاثیر اقتصاد سیاسی بر فضای شهری می ‏تواند بحثی نو در برنامه ریزی شهری و گرایشهای متنوع آن باشد
 ‏مقدمه
.‏امروزه در اكثر كشورها چه پیشرفته و چه كمتر توسعه یافته ،عوامل گوناگونی در ‏تولید فضای شهری دخالت دارند وبسته به زمان و مكان مختلف ، یك عامل بیشتر از عوامل ‏دیگر نمایان بوده است . در قرون وسطا ،دوره حاكمیت كلیسا ، آنچه به یك شهر عظمت و ‏اهمیت می بخشید ساختمانها و فضاهای دینی بودند. این مكانها اكثرا در وسط شهر قرار ‏داشتند وهمه پدیده ها و مكانهای شهری ، تحت تاثیر آنها شكل می گرفتند . بیشتر این ‏شهرها تحت تاثیر عوامل تجاری بودند ، گروههای مختلف بازرگانی ، سوداگران در كنار ‏كلیسا ها ، قلعه ها و حصارهای نظامی ، به مبادله كالا می پرداختند . شهرهای قرون ‏وسطایی را از لحاظ كالبدی ،دیوارهای ضخیم ، برجهای دیده بانی ،دروازه های بزرگ و ‏خندق هایی جهت دفاع ، تشكیل می دادند . كاركرد این شهرها در اوایل شكل گیری بیشتر ‏مذهبی ـ نظامی و بعدها تجاری بود .در دوره رنسانس كم كم این فضاها اهمیت خود را از ‏دست می دهند و مراكز دیگری به عنوان وجه غالب و تعیین كننده فضای شهری اهمیت می ‏یابند . چشم انداز كلیسایی‏ ‏ مقدس مآبانه شهر، اهمیت خود را از دست‏  ‏ می دهند و جای ‏آن را قصرهای زیبا ،اتاقهای مجلل بازرگانی و بازارهای زیبا می گیرند . اگر در قرون ‏وسطا تحت تاثیر تفكرات حاكم ، كلیسا مجلل ترین ساختمانهای شهری به شمار می آمد، در ‏دوره رنسانس ، قصرهای بزرگ حاكمان و خاندانها ، نهاد فعال شهرمحسوب و همه خیابانهای ‏اصلی شهر به آن محسوب می شد . در قرن هیجدهم و نوزدهم ، فعالیتهای اقتصادی ، باعث ‏تراكم شدید سرمایه ها در شهرها شد .كارخانه های صنعتی در مجاورت معادن عظیم زغال ‏سنگ قرار می گرفتند و نیروی انسانی مشغو ل كار د ر آنها ، همان جا اقامتگاههای خود ‏را بنا می كردند. بدین ترتیب انگلستان به عنوان اولین كشور صنعتی ظاهر شد . دوقطبی
‏شدن شهرها ازلحاظ فیزیكی و اجتماعی از این دوره به بعد شروع شد ،بخش مركزی شهرها را ‏مراكز راه آهن و كارخانه ها تشكیل می دادند ، اطراف آن را محله های فقیر نشین تشكیل ‏می دادند و در نقاطی دورتر ،بیرون از شهرها ثروتمندان و كارخانه داران زندگی می ‏كردند
‏در قرن بیستم ، عوامل اقتصادی ـ سیاسی ‏اهمیتی فراوان ، نسبت به دیگر عوامل پیدا كردند، و اقتصاد سیاسی حاكم بر شهرها اساس ‏مسائل شهری محسوب می شد، در هر گونه تحلیل و نظریه پردازی ، در مورد فضای شهری ، به ‏اساس اقتصاد سیاسی توجه بیشتری می شد تا آنجا كه این معیار نسبت به كاركردهای ‏اجتماعی ، اهمیت بیشتری در ایجاد فضای شهری داشته است . عده ای اوضاع اقتصادی، تحت ‏تاثیر تـفكرات سیاسی خاصی را در فضاسازی جغرافیایی، بخصوص جغرافیای شهری را به ‏عنوان مهمترین عامل تاثیر گذار در شهرها ،بخصوص، در نیمه دوم قرن بیستم ، می دانند. ‏پس با توجه به اهمیت آن ، برنامه ریزان شهری ، در قرن حاضر‏ ‏ در تحلیل فضای شهری ‏باید به اقتصاد سیاسی ،محلی و ملی و نتایج حاصل از آن در كیفیت زندگی مردم توجه ‏بیشتری كنند
‏فضای ‏شهری
‏برای درك این مفهوم ابتدا بهـتـر ‏است فضای شهری را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم ، تا بتوانیم تاثیر اقتصاد سیاسی در ‏محیطهای مختلف و ایدئولوژیهای متفاوت را بهتر درك كنیم .‏فضـا را اولین بار ارسطو به عنوان ظرفی برای اشیـاء توصیف كرد و ‏بعد نیوتن نظریه فضای مطلق را شكل داد و فضـا را مكانهای دانست كه به صورت واقـعی ‏وجود دارند . لایبنیتس‏ ‏ با ایده فضای مطلق مخالـفت كرد و بحث فضای رابطه ای را مطرح