دانلود مقاله وقف

دسته بندي : مقاله » مقالات فارسی مختلف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 11 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏صدقات جاریه و به خصوص وقف، یکی از بهترین و مؤثرترین شیوه های انفاق است، که موجب ‏می شود تا برای همیشه زمان آثار و خیرات بخشش مال و کمک به مردم به ویژه محرومان و ‏نیازمندان، شامل حال واقف شده، از بهره های معنوی و اخروی آن سود برد. در میان ‏انواع روش ها و شیوه های انفاق و بخشش و خرج مال در راه خداوند، شیوه ای همچون وقف، ‏حائز خیر و برکت بسیار و همیشگی، برای واقف و مردم نیست.
‏تعریف وقف
‏وقف را چنین تعریف کرده‌اند: منعفت حاصل از چیزی را در راه ‏بخصوصی خرج کردن.
‏وقف در اسلام ثواب بسیاری دارد و پس از مرگ، به عنوان ‏صدقه ‏دایماً به شخص ‏وقف‌کننده می‌رسد.
‏ائمه اطهار علیهم السلام ‏خود در اجرای سنت ‏وقف پیشقدم بودند؛ ‏امام ‏علی علیه السلام ‏چاه‌ها و باغ‌های بسیاری را که به دست خود احداث فرموده بود، ‏در راه خدا و مسلمانان وقف کرد. برخی از این چاه‌ها هنوز در کشور عربستان با عنوان «‏آبار علی» (چاه‌های علی) شناخته می‌شود و مورد استفاده است.
‏رفع بسیاری از ‏نیازمندی‌های مستمندان و گشوده شدن بسیاری از گره های اقتصادی با سنت وقف، عملی ‏است.
‏وقف، ثروت و مایملک ‏را بسان چشمه ای همیشه جوشان می سازد، که هرگز از فیضان و جوشش باز نمی ایستد و ‏برای همیشه روزگار خیر و برکت را بر بستر زمان و اجتماع جاری می سازد و صاحب خویش ‏را از بهره های عظیم برخوردار می کند.
‏در اینجا یادآوری کلامی گرانسنگ از میان ‏سخنان و تأکیدات بسیاری که پیامبر بزرگ اسلام در زمینه ترغیب و تشویق مؤمنان به ‏انفاق داشته اند مناسب به نظر می رسد.
‏پیامبر ‏اکرم ‏می فرمایند، با مردن انسان طومار زندگی او پیچیده شده و برای همیشه ارتباط ‏او با دنیا قطع می گردد، مگر سه گروه:
‏دانشمندی که اثری علمی برای هدایت مردم، از خود به یادگار گذاشته باشد.
‏صدقات و خیرات مستمری که مردم، به آنها سود برند، از کسی باقی مانده باشد.
‏فرزند ‏صالح ‏و نیک کرداری که پدر و مادر را به دعای ‏خیر یاد کنند.
‏حسب تأکید پیامبر عظیم الشأن اسلام از همان آغاز، مسلمانان ‏وقف را مورد عمل خود قرار دادند.
‏در کتب تاریخ و ‏حدیث ‏آمده است اغلب ‏صحابه پیغمبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از خود موقوفاتی را به یادگار گذاشتند، تا ‏آنجا که ‏جابر ‏بن عبدالله انصاری ‏می گوید: از یاران پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم کسی نبود ‏که توانایی مالی داشته و چیزی را وقف نکرده باشد.
‏امام ‏علی ‏علیه السلام موقوفات بسیاری را از خود به جای گذاشت اسامی موقوفات و ‏وقفنامه های امام علیعلیه‌السلام در مطاوی کتب حدیث آمده است، این وقفنامه ها خود ‏همواره یک منبع الهام بخش، برای مسلمانان در طول تاریخ بوده است.
‏وقف
‏وقف‏ عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود.» (ماده ۵۵ قانون مدنی). جمع این واژه اوقاف است. به مال و زمین وقف شده، موقوفه گفته می‌شود. وقف از جمله عقود معینی است که در فقه امامیه از اعتبار خاصی برخوردار می‌باشد.
‏پیشینه در ایران
‏در اواخر شاهنشاهی ‏ساسانیان‏ بنیادهای نیکوکاری به منظور رستگاری روان در ایران بنیاد شد که پول آن صرف کمک به تنگدستان و احداث تأسیسات ‏عام‌المنفعه‏ می‌شد. همین بنیادها بعدها الگویی برای وقف اسلامی شدند.‏[۱]
‏در ایران در تشکیلات اداری دورهٔ سامانیان (۲۶۱ – ۳۸۹ هجری) از دیوان موقوفات و یا دیوان اوقاف نام برده شده که کار آن رسیدگی به امور مساجد و اراضی موقوفه بوده‌است.
‏[‏ویرایش‏] انعقاد وقف
‏برای انعقاد وقف به جز «‏شرایط اساسی صحت قراردادها‏» شرایط خاصی ضروری می‌باشد که عبارت‌اند از:
‏حبس عین
‏تسبیل منفعت
‏قابلیت بقای عین
‏قبض عین
‏اینک به شرح هر یک از موارد بالا می‌پردازیم:
‏حبس عین:منظور از حبس مال موقوفه این است که واقف(وقف دهنده)در مدت وقف، حق هیچ گونه دخل و تصرفی در عین موقوفه ندارد. یعنی واقف حق ندارد که مال موقوفه را بفروشد یا اینکه هرگونه نقل و انتقال حقوقی نسبت به مال موقوفه انجام دهد یا تصرفی در مال موقوفه بکند که منافی وقف باشد.
‏تسبیل منفعت:وقف در صورتی صحیح می‌باشد که منظور واقف از وقف حبس عین به منظور قرب الهی و فی سبیل الله باشد.
‏قابلیت بقای عین:«فقط وقف مالی جایز می‌باشد که با بقای عین بتوان از آن منتفع شد...»(ماده ۵۸ قانون مدنی)بنابراین وقف مالی که در صورت استفاده از آن مال، قابلیت بقا ندارد باطل می‌باشد؛به عنوان مثال خوراکیها را نمی‌توان وقف نمود.
‏قبض عین:وقف از ‏عقود تشریفاتی‏ می‌باشد بنابراین وقف زمانی تحقق پیدا می‌کند که واقف عین موقوفه را در اختیار ‏موقوف علیه‏(کسی که وقف به نفع اوست)یا موقوف علیهم قرار دهد و عین موقوفه به قبض موقوف علیه یا موقوف علیهم درآید.
‏[‏ویرایش‏] آثار وقف
‏وقف از جمله ‏عقود لازم‏ می‌باشد.بنابراین بعد از انعقاد وقف، واقف نمی‌تواند از آن برگردد و اختیار هر گونه تصرفی در عین موقوفه را از دست می‌دهد.این است که ماده ۶۱ قانون مدنی در عبارتی مفصل بیان می‌کند :«وقف بعد از وقوع آن به نحو صحت و حصول قبض لازم است و واقف نمی‌تواند از آن رجوع کند یا درآن تغییری بدهد یا از موقوف علیهم کسی را خارج کند یا کسی را داخل در موقوف علیهم نماید یا با آنها شریک کند یا اگر در ضمن عقد متولی معین نکرده بعد از آن متولی قرار دهد یا خود به عنوان تولیت دخالت کند.»
‏خصوصيات وقف
‏وقف بهترين ومؤ ثر ترين وسيله تکافل اجتماعی‏ ‏که أن ‏عبارت است مقدار مالی که فرد يا افراد به انتخاب خود از ما لکيت مجازی شان خارج می کنند وبه مالکيت حقيقی آن, يعنی خداوند پاک وبلند مرتبه, بر می گردانند تا مورد استفاده ی عموم مردم که جانشين خداوند در اموال او هستند قرار گيرد ومنافع آن در راه تامين نياز مندی های مردم وتحقق عدالت اجتماعی مصرف شود.‏ ‏دکتر رافت استاذ دانشگاه اسلامی ازهرشريف ‏ ‏می گويد:‏ ‏از امتيازات شريعت اسلامی آنست که مسلمان را بر تکافل اجتماعی ترغيب می نمايد, آنانرا بر صدقه دادن در راه های خير واعانه مساکين تشويق ميکند. نصوص قران کريم واحاديث نبوی بر اين مطلب تأکيد می کند اين نصوص شرعی در زمانه های گذشته انگيز‏ۀ‏مهمی بود تا مسلمانان صدقه دهند واموال خود را در راه های مختلف خير وبهبود وقف نمايند. در باره وقف ‏آياتی مخصوص در قران کريم مذکور نيست ليکن آنچه کلا بر کردن کارهای خير وجود دارد دال بر اين کارها است. بعضی ازعلمای اسلام چند آيه مبارکه را در اين راه آورده اند از آن جمله آيه ‏{ ‏وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ ‏ا‏لسَّبِيلِ وَالسَّآئِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَـئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ [البقرة:177‏]‏ ‏به خويشاوندان ويتميان ودر ماندگان ووامنداگان در راه‏ ‏ وگدايان دهد ودر راه آزاد سازی بردگان صرف کند, .نماز را بر پا دارد, وزکات را بپردازد وفاکنند گان به پيمان خود بوده هنگامی که پيمان بندند, ودر برابر فقر وبه هنگام نبرد, شکيبا يند اينان کسانی هستند که راست ميگويند وبه راستی پرهيزکاران اينانند".